Odpowiedź Ministerstwa Środowiska na interpelację w sprawie planowanej budowy spalarni w Gorlicach oraz instalacji firmy EMPOL

7924

Warszawa, dnia 06-03-2018 r.

MINISTER ŚRODOWISKA

DGO.IV.070.2.2018.KR 580676.1586929.1201967

Szanowny Panie Marszalku,

Pan
Marek Kuchciński Marszałek Sejmu RP

w odpowiedzi na interpelację nr 18783 złożoną przez Panią Poseł Barbarę Bartuś w sprawie planowanej przez Przedsiębiorstwo Usług Komunalnych w Tylmanowej budowy na terenie Gorlic Zakładu Termicznego Unieszkodliwienia Odpadów Komunalnych z Odzyskiem Energii, proszę przyjąć następujące wyjaśnienia.

W kwestii pytań oznaczonych numerami 1-4 pragnę poinformować Pana Marszałka o stanie formalno-prawnym instalacji eksploatowanych przez Przedsiębiorstwo Usług Komunalnych EMPOL Sp. z o. o, w miejscowości Gorlice.

Przedsiębiorstwo Usług Komunalnych EMPOL Sp. z o.o. z siedzibą przy os. Rzeka 133, 34-451 Tylmanowa, zwane dalej „Spółką” prowadzi przy ul. Przemysłowej 7 i ul. Chopina 33g w Gorlicach (jeden wspólny teren) działalność w zakresie gospodarki odpadami związaną z eksploatacją: instalacji do mechaniczno-biologicznego przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych (MBP), obejmującą część mechaniczną o zdolności przetwarzania do 130 000 Mg/rok odpadów, część biologiczną o zdolności przetwarzania do 30 000 Mg/rok odpadów frakcji (0-80 mm) ulegających biodegradacji wydzielonych w procesie mechanicznej obróbki zmieszanych odpadów komunalnych oraz instalacji do produkcji paliwa alternatywnego o maksymalnej wydajności linii produkcyjnej wynoszącej 93 000 Mg/rok.

Spółka posiada następujące decyzje wydane dla instalacji MBP i linii do produkcji paliwa alternatywnego, które są eksploatowane w miejscowości Gorlice, na terenie Zakładu Zagospodarowania Odpadów (ZZO) zlokalizowanego przy ul. Przemysłowej 7 i ul. Chopina 33g.

  •   decyzja Burmistrza Miasta Gorlice z dnia 22 lipca 2009 r. o środowiskowych uwarunkowaniach dla realizacji przedsięwzięcia polegającego na budowie linii produkcji paliwa alternatywnego z odpadów na działce ew. nr 2943/2.
  •   decyzja Burmistrza Miasta Gorlice z dnia 26 lipca 2013 r. o środowiskowych uwarunkowaniach dla realizacji przedsięwzięcia pn. „Rozbudowa wraz z modernizacją Zakładu Zagospodarowania Odpadów PUK EMPOL Sp. z o.o. 38-300 Gorlice, ul. Przemysłowa 7”.
  •   decyzja Starosty Gorlickiego nr 146/2014 z dnia 18 marca 2014 r., znak: AB.6740.44.2014 zatwierdzająca projekt budowlany i udzielająca pozwolenia na budowę trzech połączonych ze sobą bioreaktorów do osuszania odpadów organicznych, budowę biofiltra do odczyszczania powietrza przed wprowadzeniem go do atmosfery z bioreaktorów oraz hali produkcyjnej, instalacje typowego stalowego zbiornika na ścieki poprocesowe o pojemości 20000 litrów na działkach nr 454/163, 2943/8 przy ul. Przemysłowej w Gorlicach (pozwolenie obejmuje również budowę wewnętrznych instalacji: wodociągowej, kanalizacji sanitarnej, elektrycznej i wentylacji nawiewno-wywiewnej). Wybudowana biologiczna część instalacji MBP została odebrana przez Małopolskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska (MWIOŚ) w dniu 16 lutego 2015 r. Zgodnie z oświadczeniem Pana Leszka Rataja – Dyrektora ds. Rozwoju, Eksploatacji i Gospodarki Odpadami reprezentującego Spółkę, Spółka rozpoczęła użytkowanie bioreaktorów w dniu 21 września 2015 r.
  •   decyzja Starosty Gorlickiego nr 32/2015 z dnia 28 stycznia 2015 r., znak: AB.6740.740.2014 zatwierdzająca projekt budowlany i udzielająca Spółce pozwolenia na budowę hali magazynowej o konstrukcji stalowej do magazynowania odpadów komunalnych, na dz. nr 454/163 przy ul. Przemysłowej w Gorlicach.
  •   decyzja Starosty Gorlickiego z dnia 13 marca 2014 r., znak: OŚ.6233.2.2014 zezwalająca Spółce na zbieranie odpadów na terenie Zakładu w Gorlicach przy ul. Przemysłowej 7 i Chopina 33g. Decyzja obowiązuje do dnia 14 marca 2024 r. W punkcie II.3. cytowanej wyżej decyzji dopuszczono, że na terenie zakładu będzie prowadzona działalność polegająca na wstępnym mechaniczno-ręcznym sortowaniu odpadów, które nie będzie prowadziło do zasadniczej zmiany charakteru i składu odpadów oraz nie spowoduje zmiany ich klasyfikacji.
  •   decyzja Marszałka Województwa Małopolskiego z dnia 31 grudnia 2015 r., znak: OŚ.6222.3.2015 udzielająca pozwolenia zintegrowanego dla:

 instalacji MBP obejmującej część mechaniczną o zdolność przetwarzania do 65 000

Mg/rok zmieszanych odpadów komunalnych i 7000 Mg/rok odpadów wielkogabarytowych z możliwością sortowania odpadów selektywnie zebranych do 50 000 Mg/rok oraz część biologiczną o zdolności przetwarzania do 30 000 Mg/rok odpadów frakcji 0-80 mm ulegających biodegradacji wydzielonych w procesie mechanicznej obróbki zmieszanych odpadów komunalnych, przetwarzania odpadów poprodukcyjnych i z działalności przemysłowej w ilości do 15 000 Mg/rok,

 instalacji do produkcji paliwa alternatywnego o maksymalnej wydajności linii produkcyjnej wynoszącej 93 000 Mg/rok, zlokalizowanych na terenie ZZO w Gorlicach, ul. Przemysłowa 7 i ul. Chopina 33g.

Ad 1) Czy Ministerstwo Środowiska poprzez stosowne służby prowadzi stały monitoring funkcjonowania Zakładu Zagospodarowania Odpadów w Gorlicach pod kątem spełniania norm ochrony środowiska?

MWIOŚ sprawuje nadzór nad działalnością ZZO w Gorlicach Przedsiębiorstwa Usług Komunalnych EMPOL Sp. z o.o. w zakresie przestrzegania przepisów prawa i decyzji administracyjnych dotyczących ochrony środowiska. Dotychczas kontrole były prowadzone z częstotliwością raz na dwa lata, przy czym kontrole przeprowadzone w 2015 oraz w 2016 r. zostały wykonane w ramach ogólnopolskiego cyklu kontrolnego przestrzegania przez gminy przepisów ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. z 2017 r. poz. 1289, 2056, 2361 i 2422) oraz kontroli regionalnych instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych.

Kontrola przeprowadzona przez MWIOŚ w dniach 9-25 września 2015 r. wykazała naruszenie przez Spółkę warunków decyzji Starosty Gorlickiego z dnia 21 listopada 2014 r., znak: OS.6220.3.2014 udzielającej pozwolenia na wytwarzanie odpadów poprzez:

  •   niewyposażenie instalacji w środki techniczne mające na celu zapobieganie lub ograniczenie emisji tj. niewyposażenie istniejącej hali, w której znajduje się mechaniczna część instalacji ilinia do produkcji paliwa alternatywnego w wymagane urządzenia do odprowadzania i oczyszczania powietrza z hali;
  •   prowadzenie przetwarzania odpadów przy otwartych bramach wjazdowych do hali;
  •  wytworzenie większej niż dopuszczona ilości odpadów o kodzie 19 12 12 (frakcja podsitowa 0-80 mm) – inne odpady (w tym zmieszane substancje i przedmioty) z mechanicznej obróbki odpadów inne niż wymienione w 19 12 11.

Ponadto w wyniku przedmiotowej kontroli MWIOŚ stwierdził, że Spółka, w związku ze zmianą przepisów, obowiązana jest do uzyskania pozwolenia zintegrowanego dla instalacji MBP i instalacji do produkcji paliwa alternatywnego.

W ramach działań pokontrolnych podjętych w wyniku przedmiotowej kontroli, MWIOŚ:

  •   skierował wystąpienie do Starosty Gorlickiego, w wyniku którego organ ten wezwał Spółkę do niezwłocznego wyeliminowania naruszeń stwierdzonych przez Małopolskiego WIOŚ;
  •   wszczął postępowanie w sprawie wstrzymania eksploatacji ww. instalacji w oparciu o art. 365 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska, które ze względu na uzyskanie przez Spółkę pozwolenia zintegrowanego stało się bezprzedmiotowe i zostało umorzone.Ponowna kontrola przeprowadzona przez Małopolskiego WIOŚ w dniach 7-30 września 2016 r. w ramach ogólnopolskiego cyklu kontrolnego, o którym mowa powyżej, nie wykazała naruszeń przepisów i decyzji administracyjnych z zakresu ochrony środowiska.Ad 2) Czy i jak można wyegzekwować dla mieszkańców zamieszkałych w okolicy sortowni zniwelowanie fetoru, który na co dzień im utrudnia życie?Żadna z kontroli w ZZO wGorlicach przeprowadzonych przez MWIOŚ nie wykazała występowania uciążliwości zapachowej powodowanej działalnością tego zakładu. Zgodnie zposiadanym przez Spółkę pozwoleniem zintegrowanym udzielonym ww. decyzją Marszałka Województwa Małopolskiego przetwarzanie zmieszanych odpadów komunalnych oraz produkcja paliwa alternatywnego odbywają się w hali przy zamkniętych drzwiach, z której to powietrze odprowadzane jest na zewnątrz poprzez biofiltr, który ma za zadanie m. in. redukcję odorów.Z ustaleń MWIOŚ wynika także, że Spółka zamierza jeszcze przystąpić do budowy hali magazynowej o konstrukcji stalowej do magazynowania odpadów komunalnych, celem całkowitego zabezpieczenia miejsc magazynowania odpadów przed działaniem czynników atmosferycznych i ograniczenia ewentualnych uciążliwości.

    Obecnie brak jest uregulowań prawnych w zakresie emisji odorów do środowiska. Jednocześnie należy wskazać, że od ponad roku w resorcie środowiska trwają zintensyfikowane prace nad prawnym uregulowaniem problematyki w tym zakresie.

    Ad 3) Czy po doświadczeniach dwóch dużych pożarów z 2015 r. oraz 2017 r. w Zakładzie Zagospodarowania Odpadami, Gorlice i okolice mogą być pewne swego bezpieczeństwa ekologicznego?

    Biorąc pod uwagę obawy Pani Poseł Barbary Bartuś oraz mieszkańców Gorlic i okolicznych miejscowości co do zagrożenia związanego z funkcjonowaniem ZZO Przedsiębiorstwa Usług Komunalnych EMPOL Sp. z o.o. dla ich bezpieczeństwa ekologicznego, Główny Inspektor Ochrony Środowiska poleci MWIOŚ zwrócenie szczególnej uwagi na zastosowane w zakładzie środki ostrożności mające na celu zapobieganie zdarzeniom mogących stanowić zagrożenie dla zdrowia i życia ludzi oraz środowiska, podczas najbliższej kontroli Spółki zaplanowanej na 2018 r.

    Ad 4) Czy po wymienionych pożarach dokonano oceny wiarygodności Przedsiębiorstwa Usług Komunalnych Empol w zakresie rzetelności i rygorów stosowania prawa o ochronie środowiska?

Po pierwszym pożarze, który miał miejsce w dniu 7 sierpnia 2015 r., w dniach 9-25 września 2015 r. MWIOŚ przeprowadził kontrolę ZZO w Gorlicach mającą na celu sprawdzenie przestrzegania wymagań w zakresie postępowania z odpadami, w tym z odpadami niebezpiecznymi w ramach ogólnopolskiego cyklu kontrolnego, o którym mowa powyżej. Szczegółowa informacja o ustaleniach tej kontroli i o działaniach MWIOŚ podjętych w jej wyniku, zawarta jest w odpowiedzi na pytanie nr 2 Pani Poseł Barbary Bartuś.

W dniu 19 maja 2017 r., gdy doszło do pożaru w mechanicznej części instalacji do mechaniczno-biologicznego przetwarzania odpadów w ZZO w Gorlicach, inspektorzy WIOŚ w Krakowie w czasie trwania akcji gaśniczej przeprowadzili oględziny, w trakcie których pobrane zostały próby ścieków z akcji gaśniczej i wody rzeki Ropa powyżej i poniżej miejsca wprowadzania tych ścieków do rzeki. W oparciu o dokonane ustalenia MWIOŚ nie stwierdził zagrożenia dla środowiska związanego z wystąpieniem tego zdarzenia.

Ad 5) Czy Ministerstwo może zbadać prawidłowość dotychczasowego procesu decyzyjnego skutkującego udzieleniem przez Starostę Gorlickiego pozwolenia na budowę Zakładu Termicznego Unieszkodliwienia Odpadów z Odzyskiem Energii na terenie Gorlic?

Uprzejmie wyjaśniam, że Ministerstwo Środowiska nie posiada kompetencji w zakresie badania prawidłowości procesu decyzyjnego skutkującego udzieleniem pozwoleń na budowę. Zgodnie z art. 82 ust. 3 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2017 r. poz. 1332 i 1529 oraz z 2018 r. poz. 12, 317 i 352) to wojewoda jest organem administracji architektoniczno-budowlanej wyższego stopnia w stosunku do starosty.

Jednocześnie należy wspomnieć, że zgodnie z art. 169 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. z 2018 r. poz. 21 oraz z 2017 r. poz. 2422), minister właściwy do spraw środowiska jest organem wyższego stopnia w stosunku do marszałka województwa w sprawach zadań zleconych z zakresu administracji rządowej, do których zgodnie z art. 168, w powiązaniu z art. 41 ust. 3 pkt 1 ww. ustawy, należy m.in. wydawanie zezwoleń na przetwarzanie odpadów. Przepis art. 127 par. 2 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2017 r. poz. 1257 oraz z 2018 r. poz. 149) stanowi natomiast, że właściwy do rozpatrzenia odwołania jest organ administracji publicznej wyższego stopnia, chyba że ustawa przewiduje inny organ odwoławczy. Wobec powyższego, minister właściwy do spraw środowiska jest właściwym organem w kwestii rozpatrzenia odwołania w sprawach, o których mowa w art. 41 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach.

Ad 6) W jaki sposób Ministerstwo Środowiska może pomóc zdesperowanym mieszkańcom Ziemi Gorlickiej sprzeciwiającym się planowanej, a w ich przekonaniu bardzo szkodliwej dla środowiska inwestycji?

Należy przede wszystkim zauważyć, że inwestycja polegająca na budowie instalacji do termicznego przekształcania odpadów w Gorlicach nie została ujęta w Planie gospodarki odpadami Województwa Małopolskiego na lata 2016-2022 (przyjętym uchwałą nr XXXIV/509/17 Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 27 marca 2017 r.), w tym w załączniku stanowiącym plan inwestycyjny. Zgodnie z art. 35a ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach, plan inwestycyjny określa potrzebną infrastrukturę dotyczącą odpadów komunalnych, w tym odpadów budowlanych i rozbiórkowych, wraz z mocami przerobowymi, służącą zapobieganiu powstawaniu tych odpadów oraz gospodarowaniu tymi odpadami, zapewniającą osiągnięcie celów wyznaczonych w przepisach Unii Europejskiej oraz krajowych. Zatem poprzez plany gospodarki odpadami powinno nastąpić zbilansowanie ilości wytwarzanych odpadów z mocami przerobowymi instalacji niezbędnymi do ich zagospodarowania, przy czym szczegółowe informacje dotyczą odpadów komunalnych i niektórych odpadów z przetworzenia odpadów komunalnych.

Dla zapewnienia realizacji działań znajdujących się najwyżej w hierarchii sposobów postępowania z odpadami, jednym z kierunków określonych w Krajowym planie gospodarki odpadami 2022 (M.P. z 2016 r. poz. 784), a tym samym w wojewódzkich planach gospodarki odpadami, w tym w Planie gospodarki odpadami Województwa Małopolskiego na lata 2016-2022, jest ograniczenie metod termicznego przekształcania odpadów komunalnych oraz pochodzących zprzetworzenia odpadów komunalnych do 30% w stosunku do wytwarzanych odpadów komunalnych, w skali kraju oraz województwa. Zgodnie z Planem gospodarki odpadami Województwa Małopolskiego na lata 2016-2022 na terenie województwa funkcjonuje instalacja do termicznego przekształcania odpadów w Krakowie oraz zaplanowana jest budowa instalacji do termicznego przekształcania odpadów w mieście Oświęcim. Łączne moce przerobowe ww. instalacji (po wybudowaniu nowo planowanej) wyczerpują ww. 30% limit. Wobec tego budowa kolejnej instalacji do termicznego przekształcania odpadów pochodzących zprzetworzenia odpadów komunalnych będzie niezgodna z Planem gospodarki odpadami Województwa Małopolskiego na lata 2016-2022.

Zgodnie z art. 186 ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2017 r. poz. 519, z późn. zm.) organ właściwy do wydania pozwolenia odmówi jego wydania, jeżeli m.in. nie są spełnione wymagania, o których mowa w art. 141 ust. 2, art. 143 i art. 204 ust. 1, a w przypadku pozwolenia na wytwarzanie odpadów, o którym mowa w art. 181 ust. 1 pkt 4, oraz pozwolenia zintegrowanego – także jeżeli zamierzony sposób gospodarowania odpadami jest niezgodny z planami gospodarki odpadami, o których mowa w ustawie z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach. Ustalenia zgodności z wojewódzkim planem gospodarki odpadami dokonuje organ wydający decyzję w trakcie postępowania wyjaśniającego poprzedzającego jej wydanie.

Ponadto podstawy do odmowy wydania zezwolenia na zbieranie odpadów lub zezwolenia na przetwarzanie odpadów zawiera art. 46 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach. Zgodnie z ust. 1 powołanego artykułu właściwy organ odmawia wydania ww. decyzji w przypadku, gdy zamierzony sposób gospodarowania odpadami:

1) mógłby powodować zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi lub dla środowiska; 2) jest niezgodny z planami gospodarki odpadami;
3) jest niezgodny z przepisami prawa miejscowego.

Reasumując, biorąc pod uwagę zapisy Planu gospodarki odpadami Województwa Małopolskiego na lata 2016-2022 dotyczące funkcjonowania na terenie województwa instalacji do termicznego przekształcania odpadów komunalnych oraz pochodzących z przetworzenia odpadów komunalnych, budowa kolejnej instalacji, która będzie spalać odpady pochodzące ze strumienia odpadów komunalnych spowoduje przekroczenie 30 % limitu i przez to niezgodność z Krajowym i wojewódzkim planem gospodarki odpadami, co może być przesłanką do odmowy udzielenia zezwolenia na przetwarzanie odpadów, czy pozwolenia zintegrowanego dla instalacji do termicznego przekształcania odpadów w Gorlicach.

Do wiadomości:

Z poważaniem

Sławomir Mazurek Podsekretarz Stanu Ministerstwo Środowiska / – podpisany cyfrowo/

Departament Spraw Parlamentarnych, Kancelaria Prezesa Rady Ministrów

UDOSTĘPNIJ

BRAK KOMENTARZY

ZOSTAW ODPOWIEDŹ