Komisja Europejska 30 listopada 2022 roku opublikowała projekt regulacji dot. Opakowań i Odpadów Opakowaniowych (Packaging and Packaging Waste Regulation – PPWR).
PPWR dotyczy wszystkich opakowań i obejmuje cały cykl ich życia, kładąc obowiązki nie tylko na producencie, ale na każdym uczestniku łańcucha wartości. Obowiązki te dotyczą zrównoważonego rozwoju w zakresie wpływu na środowisko oraz oznakowania warunkującego wprowadzenie na rynek, a także zbiórki, uzdatniania oraz recyklingu odpadów opakowaniowych, a zatem Rozszerzonej Odpowiedzialności Producenta. Projekt ma na celu wsparcie transformacji w kierunku Gospodarki w Obiegu Zamkniętym (GOZ) poprzez wprowadzenie wymogów zgodnych z hierarchią postępowania z odpadami.
Jednym z głównych założeń projektu, mocno osadzonych w idei gospodarki cyrkularnej, jest możliwość poddania opakowań recyklingowi. Od 1 stycznia 2030 r. każde opakowanie powinno być tak zaprojektowane, aby nadawało się do recyklingu, natomiast od 1 stycznia 2035 r. tak, aby mogło być poddane „recyklingowi na skalę”, oznaczającemu zbieranie, sortowanie i recykling za pomocą zainstalowanej najnowocześniejszej infrastruktury i procesów, obejmujących co najmniej 75 % ludności UE. Projekt wprowadza także klasy wydajności, klasyfikujące opakowania według możliwości recyklingu na jednostkę masy: klasa A – powyżej 95%, klasa E – poniżej 70%. Od 1 stycznia 2030 roku opakowanie klasy E nie będzie uznawane za nadające się do recyklingu.
Kolejnymi, bardzo istotnymi z punktu widzenia GOZ, są wymogi dotyczące minimalnej zawartości recyklatu w opakowaniach plastikowych. KE ma do 31.12.2026 r. przyjąć akty wykonawcze ustalające metodykę obliczania i weryfikacji zawartości materiału pochodzącego z recyklingu. Kwestią otwartą pozostaje uznanie recyklingu chemicznego, ponieważ w projekcie brak jest odniesienia
do określenia jego roli w osiąganiu zawartości materiałów pochodzących z recyklingu.
Wprowadzona została definicja opakowania kompostowalnego oraz katalog opakowań, które muszą być kompostowalne, np. torebki bardzo lekkie, opakowania zawierające jedną porcję – np. kapsułki z kawą, etykiety w formie naklejek dołączone do owoców i warzyw oraz bardzo lekkie plastikowe torby.
Projekt odnosi się także mocno do kwestii minimalizacji opakowań zarówno jednostkowych,
jak i zbiorczych. Opakowanie powinno być zaprojektowane w taki sposób, aby jego waga i objętość była ograniczona do minimum niezbędnego do zapewnienia jego funkcjonalności, biorąc pod uwagę materiał, z którego wykonane jest opakowanie, natomiast puste przestrzenie w opakowaniach powinny zostać zmniejszone do minimum – przestrzenie wypełnione materiałami wypełniającymi jak np. ścinki papieru, folia bąbelkowa, wypełniacze gąbkowe, wypełniacze piankowe, styropian uznaje się za pustą przestrzeń.
Wydłużeniu cyklu życia opakowań oraz zapobieganiu powstawania odpadów, które zgodnie
z hierarchią postępowania z odpadami jest najbardziej pożądane, mają pomóc zapisy dotyczące opakowań wielokrotnego użytku, zbiorczych i jednostkowych, w tym ponownego napełniania opakowań. Opakowania transportowe używane przez przedsiębiorcę będą musiały nadawać się do ponownego użycia, jeżeli są używane do transportu produktów między różnymi lokalizacjami jednego operatora lub między dowolnymi miejscami, w których operator prowadzi swoją działalność,
a lokalizacjami każdego innego przedsiębiorstwa powiązanego lub przedsiębiorstwa partnerskiego.
Bardzo istotnym zagadnieniem poruszonym w projekcie jest również ujednolicenie oznakowania pojemników na odpady opakowaniowe, mające dać konsumentom jednoznaczny sygnał, do którego pojemnika odpad powinien trafić, aby mógł zostać odpowiednio zagospodarowany. Do 1 stycznia 2028 r. na wszystkich pojemnikach na odpady opakowaniowe mają zostać umieszczone, wydrukowane lub wygrawerowane w sposób widoczny, czytelny i trwały etykiety umożliwiające selektywną zbiórkę.
Przemysł widzi w projekcie regulacji wiele pozytywnych rozwiązań, wspomagających przejście na gospodarkę cyrkularną, jednakże istnieje także sporo obaw dotyczących praktycznego zastosowania projektowanych przepisów oraz imponującej mnogości aktów delegowanych i wykonawczych przewidzianych w projekcie rozporządzenia. Konfederacja Lewiatan wysłała już w październiku 2022 roku swoje stanowisko do Komisji Europejskiej, a opublikowany dnia 30.11.2022 r. projekt częściowo uwzględnia zgłoszone przez nas uwagi. Ponadto, monitorujmy na bieżąco status prac nad regulacją.
Polska wersja językowa projektu nie została jeszcze opublikowana (na dzień 25.01.2023), w związku z czym oficjalne konsultacje krajowe nie zostały rozpoczęte.
Źródło: https://lewiatan.org/jakie-zmiany-wprowadzi-nowe-unijne-rozporzadzenie-dot-opakowan-i-odpadow-opakowaniowych/
Marta Całka, ekspertka Lewiatana
Artykuł dla styczniowego wydania Brussels Headlines – europejskiego biuletynu Lewiatana
