Szanowni Państwo,

serdecznie zapraszamy na 9. już edycję konferencji Selektywna zbiórka, segregacja i recykling odpadów, która odbędzie się w dniach 24-26 stycznia 2018 r. w Łodzi

Rok 2018 rozpoczniemy od najistotniejszych tematów w  branży czyli: segregacji i recyklingu.

Co nas czeka w nadchodzących latach w  gospodarce odpadami? Czy konieczne są ciągłe zmiany prawne? Czy jesteśmy w stanie wywiązać się z Unijnych zobowiązań? Na te pytanie odpowiedzą prelegenci sesji inauguracyjnej pn. System gospodarki odpadami w Polsce- aktualna sytuacja na rynku.

Nie zabraknie też tematyki, która od dawna wzbudza wiele dyskusji – czyli selektywna zbiórka  bioodpadów. W ramach sesji poświęconej tej tematyce zostaną zaprezentowane między innymi: szanse i wyzwania jakie stoją przed zbiórką odpadów biodegradowalnych, europejskie doświadczenia w selektywnej zbiórce bioodpadów jak i nasze polskie efekty wdrażania pilotażowego systemu zbiórki odpadów biodegradowalnych.

W trakcie konferencji poruszymy również temat dotyczący gospodarki obiegu zamkniętego. Zastanowimy się jakie są wizje rozwoju GOZ w Polsce i w Europie. Poznamy doświadczenia gmin, które już stosują idee gospodarkę obiegu zamkniętego jak i te, które dopiero system ten będą wdrażać. Ważny aspekt tej sesji to przedstawienie modeli biznesowych, które można  zastosować w GOZ.

W kolejnej sesji odpowiemy sobie na pytanie, czy recykling może się opłacać? Specjaliści z tej branży zaprezentują analizy kosztów gospodarki odpadami, jak i zwrócą uwagę na optymalizację kosztów w RIPOK-u. Nie zabraknie też ważnego tematu dotyczącego popiołu w odpadach. Dowiemy się jakie między innymi są efekty pilotażowego programu zbiórki popiołów w jednej z gmin oraz jakie uszkodzenia i idące za tym straty  powodują popioły w instalacjach. Przedstawiciel Straży Miejskiej opowie nam o efektach przeprowadzanych kontroli palenisk domowych.

 Trzydniową konferencję zakończymy wyjazdem studyjnym

Serdecznie zapraszamy!

Szanowni Państwo,

już po raz 8. w Chorzowie/Katowicach odbędzie się konferencja Paliwa z odpadów. W sercu Górnego Śląska spotkamy się w dniach 13 – 15 marca 2018 r. W trakcie tegorocznej konferencji poruszymy tematy spalania paliw alternatywnych nie tylko w cementowniach – omówimy także możliwości zasilania ciepłowni paliwem RDF. Przedstawimy perspektywy rozwoju rynku paliw z odpadów.
W trzecim dniu konferencji zwiedzimy Zakład Odzysku i Unieszkodliwiania Odpadów w Katowicach, posiadający najnowocześniejszą w Polsce linię do produkcji RDF oraz Browar w Tychach.

Więcej informacji na temat wydarzenia udzieli koordynator konferencji, Joanna Jarosz
+48 784 036 988. Informacje dostępne są również na stronie internetowej www.abrys.pl.

Jubileuszowa edycja konferencji będzie niepowtarzalną okazją by usłyszeć o zmianach i rozwoju, które dokonały się  na przestrzeni ostatnich 10 lat w gospodarce odpadami.  Celem konferencji jest  zapoznanie uczestników ze zmianami w przepisach dotyczących gospodarowania odpadami. Pokazane zostaną przykłady państw europejskich w kontekście nowych przepisów unijnych dla GOZ oraz zebrane doświadczenia  praktyków z wprowadzania GOZ  w Europie i w Polsce. Ponadto podczas wydarzenia omówione zostaną zagrożenia i wyzwania jakie stoją na drodze do wdrażania systemu zbiórki  i przetwarzania  bioodpadów  Dodatkowo odwołamy się do  problemów z opakowaniami z różnych materiałów oraz problemy z ich recyklingiem.

Szczegóły: http://www.abrys.pl/szkolenia-i-konferencje/wyszukiwarka-konferencji/pojedyncza-konferencja/cal/event/id/238/2019/02/05/?tx_cal_controller%5Bpreview%5D=1&cHash=48e3c4292ce11806682f3cc0b87eef7e

11. Międzynarodowa Konferencja „Selektywna zbiórka, segregacja i recykling odpadów”, odbędzie się w 4-6 lutego 2020 r. w Bielsko-Białej. Nadchodzący rok 2020 to wdrażanie kolejnego etapu zmian na rynku gospodarki odpadami komunalnymi. Jest to wymuszone ostatnimi nowelizacjami przepisów, dostosowaniem się do rosnących wymogów europejskich, zmaganiem się samorządu i przedsiębiorców z trudnościami z zagospodarowaniem czy dalszym zbytem sporej części frakcji odzyskanych odpadów, lawinowo rosnącymi kosztami. Dyskusja nad oczekiwanym przez wszystkich zwiększonym udziałem przemysłu w zbiórce i przygotowaniu do recyklingu odpadów (ROP) wchodzi w kolejną, oby decydującą, fazę dyskusji. Poszukiwane są sprawdzone pomysły na rosnące obowiązki gmin i firm m.in. w zakresie osiągania poziomów recyklingu wynikające z nowelizacji ustawy czystościowej.

Ważnym elementem konferencji będzie dyskusja pomiędzy recyklerami a zbierającymi odpady o rynku surowców odzyskanych. Nasze spotkanie zapowiada się jako ciekawie forum wymiany doświadczeń praktyków wdrażających efektywne i innowacyjne systemy selektywnej zbiórki, sprawdzone modele współpracy z mieszkańcami i gminami.

Podczas konferencji ponad 20 prelekcji, 4 sesje tematyczne, najlepsi eksperci, nowoczesny panel dyskusyjny, dodatkowo specjalne atrakcje oraz wyjazd techniczny.

Podczas konferencji będziemy mieli okazję do wymiany doświadczeń praktyków gospodarki odpadami. Będą to przedstawiciele administracji samorządowej głównie gminnej, przedsiębiorcy odbierający i zagospodarowujący odpady w tym recyklerzy, eksperci w tym przedstawiciele świata nauki. Zapraszamy wszystkich, którzy zajmują się nowoczesnymi systemami gospodarki odpadami komunalnymi.

Wiodącymi tematami na sesjach będą:

• Zmiany prawne i ich konsekwencje dla rynku
• Praktyczne wdrożenia w zakresie selektywnej zbiórki
• Rozszerzona odpowiedzialność producenta
• Aspekty ekonomiczne selektywnej zbiórki i recyklingu odpadów
• Rynek surowców odzyskanych

Szczegóły: http://www.abrys.pl/szkolenia-i-konferencje/wyszukiwarka-konferencji/pojedyncza-konferencja/cal/event/id/258/2020/01/28/?tx_cal_controller%5Bpreview%5D=1&cHash=2b438e96a2a8558c05973efb4bc26d35

Nie stać nas na marnotrawstwo. Trwa kampania informacyjna #5latSDGs

Dążenie do wytwarzania dóbr i oferowania usług przy wykorzystaniu mniejszej ilości zasobów i środków to cel przyświecający zrównoważonej konsumpcji i produkcji, stanowiący treść 12. Celu Zrównoważonego Rozwoju ONZ. Trwa kampania #5latSDGs, zainicjowana przez Forum Odpowiedzialnego Biznesu, a towarzysząca 8. Targom CSR online. Wydarzenie odbędzie się w dniach 5-9 października 2020 r. Główną platformą wiedzy o przebiegu targów będzie strona odpowiedzialnybiznes.pl/targiCSR.

 Wdrażanie rozwiązań z zakresu zrównoważonej produkcji jest jednym z najważniejszych wyzwań, jakie stoją przed współczesnym biznesem. Są korzystne dla producentów, gdyż umożliwiają zwiększenie zysku netto z prowadzonej działalności dzięki zmniejszeniu zużycia środków, jednocześnie ograniczając skalę degradacji i zanieczyszczenia środowiska. To również pozytywne rozwiązanie dla 50% polskich konsumentów, gdyż tyle osób, według badania Forum Odpowiedzialnego Biznesu oraz ARC Rynek i Opinia „Konsumenci a gospodarka obiegu zamkniętego”, deklaruje uwzględnianie zasad ekologii podczas dokonywania zakupów.

Zrównoważona konsumpcja i produkcja nie tylko umożliwiają obniżenie kosztów gospodarczych, środowiskowych i społecznych produkcji, ale mogą również wspomóc walkę z ubóstwem czy globalnym ociepleniem, gdyż wiążą się z budowaniem trwałej infrastruktury, efektywnym zużyciem energii, umożliwieniem dostępu do podstawowych usług oraz godziwą pracą.

Gospodarka o obiegu zamkniętym

Gospodarka o obiegu zamkniętym to termin obejmujący wszystkie działania, które prowadzą do redukcji, ponownego wykorzystania i przetworzenia materiałów w procesach produkcji, dystrybucji i konsumpcji. Niestety według Circularity Gap Report 2019 obecny poziom cyrkularności światowej gospodarki wynosi jedynie 9%.

GOZ ma wiele zalet, jednak najważniejsze z nich to: zmniejszenie poziomu zużycia materiałów, zwiększenie efektywności wykorzystania zasobów i zmniejszenie poziomu emisji związanych z procesem produkcji dzięki wykorzystaniu „zielonych” technologii, lepszemu wykorzystaniu dostępnych zasobów i zmniejszeniu całkowitego wkładu materiałowego. Jasne jest więc, że wprowadzenie tego modelu gospodarczego jest kluczowe dla osiągnięcia założeń 12. Celu sformułowanego przez ONZ: „Zapewnić wzorce zrównoważonej konsumpcji i produkcji.”

Jak wynika z danych UE szacuje się, że przejście na gospodarkę o obiegu zamkniętym przyniesie europejskim przedsiębiorstwom 600 mld euro oszczędności, przyczyni się do zredukowania odpadów oraz emisji gazów cieplarnianych o 2–4% rocznie i powstania w UE ponad pół miliona nowych miejsc pracy.

Zasoby

Ziemia przestaje nam wystarczać. Biorąc pod uwagę ilość zasobów koniecznych do utrzymania przez nas dotychczasowego stylu życia oraz trend wzrostowy liczby populacji, to ludzkość, chcąc aby przetrwać, w 2050 roku musiałaby zająć tereny równe powierzchni trzech planet. Będziemy bowiem potrzebować trzykrotności zasobów znajdujących się na Ziemi.

Takie gospodarowanie surowcami może prowadzić do kolejnych konfliktów. Aby tego uniknąć, należy zmienić podejście do rozporządzania zasobami i zacząć to robić w zrównoważony i przemyślany sposób. Sprzyjać takiej postawie będzie obserwowana już obecnie sytuacja, w której marnotrawstwo jest coraz kosztowniejsze i coraz mniej akceptowalne.

Woda

Jedynie 3% światowych zasobów wody to woda słodka. Ten skromny, w stosunku do całej wody znajdującej się na Ziemi zasób, wystarczał ludzkości przez tysiące lat. Jednak na przestrzeni dwóch ostatnich stuleci, przemysł znacznie zwiększył ilość wykorzystywanej wody. Doprowadziło to do sytuacji, w której człowiek zanieczyszcza wodę szybciej niż przyroda jest w stanie ją oczyścić. Nadmierne zużycie zasobów wodnych doprowadza do globalnych napięć na niwie politycznej. Dlatego tak ważna jest edukacja społeczeństwa, wprowadzanie zmian w funkcjonowaniu firm tak, aby postawiły sobie za cel zwiększenie efektywności wykorzystywania wody i zapobieganie jej marnowaniu.

Energia

W lipcu 2020 r. produkcja energii elektrycznej w Polsce była niższa niż w roku poprzednim. Największy spadek dotyczył elektrowni opartych na węglu kamiennym. Największą dynamikę odnotowano zaś w sektorze odnawialnych źródeł energii i elektrowni wodnych, notując ponad 8-krotny wzrost r/r.

Rys. 1. Struktura produkcji energii elektrycznej w Polsce w sierpniu 2020 r. RE na podstawie danych PSE

Źródło: https://www.rynekelektryczny.pl/produkcja-energii-elektrycznej-w-polsce/

Aby gospodarka mogła funkcjonować w zrównoważony sposób, powinna dążyć do zmniejszania zależności od nieodnawialnych źródeł energii. Dlatego mimo zauważalnego, pozytywnego trendu w zmianie udziału poszczególnych źródeł energii oraz w poziomie jej zużycia, konieczne stają się kolejne działania służące osiągnięciu Celów Zrównoważonego Rozwoju, do realizacji których w 2015 r. zobowiązała się także Polska.

Wiele firm informuje, że wprowadza działania mające na celu ograniczenie zużycia energii. CCC (wystawca 8. Targów CSR online) w ramach praktyki Ekobiuro, Ekosklep (http://odpowiedzialnybiznes.pl/dobre-praktyki/ekobiuro-ekosklep/) w roku 2018 rozpoczęto prace nad wdrożeniem optymalnego modelu zarządzania parametrami energetycznymi w salonach. Model ten został opracowany dzięki testowemu opomiarowaniu wszystkich obszarów zużycia energii elektrycznej w wyznaczonej grupie modelowych sklepów. Pozwoliło to na zlokalizowanie obszarów strat energetycznych i w przyszłości ich wyeliminowanie. Dodatkowo rozpoczęto wymianę oświetlenia na LED.

Żywność

Problem rozdystrybuowania żywności jest jednym z najbardziej rażących dowodów nierównomiernego podziału sił i środków na świecie. Największy poziom niedożywienia, sięgający 20 procent, występuje w Afryce. To jednak problem globalny, dotykający także społeczeństw w Azji (12%) oraz Europie i Ameryce Północnej (8%). Niedożywienie dotyczy aż 2 miliardów mieszkańców Ziemi. Kraje rozwinięte z kolei borykają się z otyłością. 2 miliardy dorosłych ma nadwagę, w tym aż 650 milionów choruje na otyłość. Ta choroba cywilizacyjna coraz częściej dotyka również najmłodszych.

Rys. 2. Otyłość i niedożywienie wśród dzieci w skali globalnej

Źródło: https://www.worldhunger.org/world-hunger-and-poverty-facts-and-statistics/

Problem głodu nie wynika z niedoboru jedzenia, a z tego, że jego produkcja na świecie rozkłada się nierównomiernie. Z jednej strony brakuje żywności, z drugiej każdego roku około 1/3 wyprodukowanego pożywienia – tj. 1,3 mld ton o wartości około 1 biliona dolarów – marnuje się w domach lub sklepach albo psuje się z powodu złego transportu i nieodpowiednich praktyk związanych ze zbiorami. ONZ zaadresowało ten problem w Celach Zrównoważonego Rozwoju w zadaniu 12.3: Do 2030 roku zmniejszyć o połowę globalną ilość marnowanej żywności per capita w sprzedaży detalicznej i konsumpcji, zmniejszyć straty żywnościowe w procesie produkcji i dystrybucji, w tym straty powstałe podczas zbiorów.  Problem ten wiąże się również z tematyką globalnego ocieplenia. Sektor żywnościowy pochłania bowiem aż 30% skonsumowanej energii i odpowiada za 22% emisji gazów cieplarnianych. Marnotrawstwo ma zatem realny wpływ na katastrofę klimatyczną.

Biznes w Polsce podejmuje różne inicjatywy, których celem jest rozwiązanie tego problemu. Dla przykładu Carrefour (wystawca 8. Targów CSR online, http://odpowiedzialnybiznes.pl/dobre-praktyki/kongres-rolnictwa-i-zywnosci-ekologicznej-eco-food-360/) realizuje globalną strategię transformacji żywieniowej, która zakłada odejście od masowej dystrybucji na rzecz oferowania wysokojakościowej i przystępnej cenowo żywności. Działania te obejmują m.in demokratyzację produktów bio w Polsce, poprzez działania wspierające rozwój rolników i producentów, stymulowanie kluczowych interesariuszy do wsparcia rozwoju bio w kraju, a także poprzez szerokie działania edukacyjne.

Recykling

Konsumpcjonizm oparty jest na nieustającej potrzebie nabywania nowych przedmiotów, które mają między innymi świadczyć o statusie społecznym. Jak wskazuje wielu myślicieli, m.in. Zygmunt Bauman, zmarły w 2017 r., twórca koncepcji ponowoczesności i płynnej nowoczesności, światopogląd konsumpcjonistyczny głęboko wsiąkł w świadomość społeczeństwa. Fakt, że aby czuć się spełnionym w świecie nieustannej konsumpcji, trzeba ciągle kupować. Przyczynia się to do generowania ogromnych ilości  odpadów. Zrównoważona konsumpcja wymagałaby poddawania ich recyklingowi na coraz większa skalę.

Recykling to czynności i procesy, zmierzające do odzyskania i ponownego wykorzystania odpadów komunalnych, przy jak najmniejszym wkładzie energetycznym. Umożliwia zmniejszenie masy składowanych odpadów na wysypiskach, ilości zużywanych surowców naturalnych, a także zużycia energii. Dlatego ONZ podkreśla wagę tego działania w zadaniu 12.5 – Do 2030 roku istotnie obniżyć poziom generowania odpadów poprzez prewencję, redukcję, recykling i ponowne użycie.

W Polsce wciąż składowane jest  42% odpadów komunalnych, co daje nam 16. miejsce w Europie. Recyklingowi poddawane jest 34% takich odpadów, podczas gdy średnia w UE wynosi 46%.

Rys. 3. Odpady komunalne w Polsce

Źródło: http://www.ecogenerator.eu/aktualnosci/198.html

Polskie firmy nie pozostały obojętne na wezwanie ONZ. Firma Lyreco Polska (wystawca 8. Targów CSR online) zapewnia usługę odbioru i recyklingu odpadów biurowych, a także kapsułek po kawie Nespresso (http://odpowiedzialnybiznes.pl/dobre-praktyki/zbiorka-i-recykling-odpadow/), dzięki czemu spełnia założenia punktu 12.7 – Promować praktyki w zakresie zrównoważonych zamówień publicznych, zgodne z polityką i priorytetami krajowymi. Z kolei DB CARGO Polska (wystawca 8. Targów CSR online) zdecydowało się na segregowanie odpadów do 5 różnych pojemników. By pomóc pracownikom w prawidłowej segregacji, w biurze i gospodarstwach domowych, DB Cargo Polska przeprowadziło szeroką kampanię informacyjno-edukacyjną „Akcja segregacja” (http://odpowiedzialnybiznes.pl/dobre-praktyki/akcja-segregacja-2/) wśród swoich pracowników.

Konsumpcja w Polsce już od 10 lat utrzymuje się na mniej więcej tym samym poziomie. Abyśmy mogli żyć tak jak w poprzednich latach, nie przyczyniając się jednocześnie do nadmiernej eksploatacji środowiska naturalnego, biznes musi zmienić swoje podejście do wykorzystania zasobów, przetwarzania produktów oraz ponownego wykorzystania. Ważne jest również podnoszenie świadomości konsumentów na temat zasad zrównoważonej konsumpcji.

Rys. 4. Konsumpcja Materialna w Polsce

Źródło: https://sdg.gov.pl/statistics_glob/12-2-2/

Przebieg kampanii #5latSDGs

Kampania rozpoczęła się w połowie stycznia i potrwa do października 2020 roku. Poszczególne tygodnie zostaną poświęcone wybranym Celom Zrównoważonego Rozwoju. Zaprezentowane będą wyzwania zdefiniowane w celach, a także pokazane wybrane aktywności firm i organizacji, które wniosły pozytywny wkład w realizację zobowiązań Agendy 2030 w ciągu ostatnich 5 lat.

8. Targi CSR jako platforma wymiany wiedzy i doświadczenia, stały się kluczowym momentem kampanii, a także okazją do jej zainicjowania. Kampania informacyjna towarzyszy działaniom komunikacyjnym do wydarzenia. Ważną rolę w prezentacji osiągnięć i działań na polu SDGs będą odgrywać wystawcy 8. Targów CSR. W sposób naturalny ze względu na aktywną obecność na wydarzeniu śledzący kampanię, będą mogli bezpośrednio dowiedzieć się więcej na temat aktywności firm i organizacji w zakresie SDGs. Strona kampanii: odpowiedzialnybiznes.pl/TargiCSR/5latSDGs.

Targi CSR

8. Targi CSR online odbędą się w dniach 5-9 października 2020 roku. Główną platformą wiedzy o przebiegu wydarzenia będzie strona odpowiedzialnybiznes.pl/targiCSR. Część wystawowa zostanie zaprezentowana na platformie WebEXPO, natomiast profile wystawców udostępnione zostaną na stronie http://odpowiedzialnybiznes.pl/targicsr/wystawcy/. Jak co edycję wydarzeniu towarzyszyć będzie część konferencyjna. Będzie transmitowana poprzez stronę odpowiedzialnybiznes.pl, profil Facebook – https://www.facebook.com/ForumOdpowiedzialnegoBiznesu, kanał YouTube – https://www.youtube.com/user/ForumOdpBiznesu. Część konferencyjna dotyczyć będzie środowiska naturalnego i jego ochrony. Networking będzie rozwijany w ramach platformy remo.co, umożliwiając w jednym czasie spotkanie i rozmowę uczestnikom Targów.

Więcej informacji o wydarzeniu:

Strona internetowa:  http://odpowiedzialnybiznes.pl/targicsr

Lista wystawców: http://odpowiedzialnybiznes.pl/targicsr/wystawcy/

Kampania #5latSDGs: http://odpowiedzialnybiznes.pl/targicsr/5latsdgs/

Informacje o 8. Targach CSR na Facebooku: https://www.facebook.com/events/1275927272614450/

Hashtag wydarzenia: #TargiCSR

Newsletter Targów CSR: http://odpowiedzialnybiznes.pl/targicsr/newsletter-targow-csr/

Organizacje i media wspierające wydarzenie (potwierdzeni)

Organizator: Forum Odpowiedzialnego Biznesu

Partner główny: Jeronimo Martins Polska

Partnerzy: Ergo Hestia, Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji – Narodowa Agencja Europejskiego Korpusu Solidarności, Siemens

Patronat honorowy: CSR Europe, Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Prezydent m.st. Warszawy, Szkoła Główna Handlowa, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

Partner medialny: Rzeczpospolita

Patroni instytucjonalni: Business Centre Club, Centrum UNEP/GRID-Warszawa, Federacja Konsumentów, Francusko-Polska Izba Gospodarcza, Krajowa Izba Gospodarcza, Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, Przedsiębiorstwo Fair Play, Skandynawsko-Polska Izba Gospodarcza

Patroni medialni: Polityka, Clear Channel Poland, Instytut Monitorowania Mediów (IMM), My Company Polska, Odpowiedzialny biznes – Kompendium CSR, CR Navigator, Teraz Środowisko, kampaniespoleczne.pl, ngo.pl, PulsHR.pl, PRoto.pl

Źródła:

https://www.un.org.pl/cel12#

https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/view/t2020_31/default/table?lang=en

https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/view/t2020_31/default/bar?lang=en

https://portal.abczdrowie.pl/problem-glodu-i-otylosci-na-swiecie

https://www.ekologia.pl/wiedza/slowniki/leksykon-ekologii-i-ochrony-srodowiska/recykling

https://www.europarl.europa.eu/news/pl/headlines/economy/20151201STO05603/gospodarka-o-obiegu-zamknietym-definicja-znaczenie-i-korzysci-wideo

https://www.circularity-gap.world/updates-collection/our-world-is-still-only-9-circular

***

Menedżerka projektu: 

Marta Górska, mobile: 661 295 001, e-mail: marta.gorska@fob.org.pl

Kontakt dla mediów:

Agnieszka Siarkiewicz, mobile: 669 510 483,  e-mail: agnieszka.siarkiewicz@fob.org.pl

***

Forum Odpowiedzialnego Biznesu jest najdłużej działającą, od 2000 roku, i największą organizacją pozarządową w Polsce, która zajmuje się koncepcją społecznej odpowiedzialności biznesu w kompleksowy sposób. Forum to organizacja ekspercka, pozostająca inicjatorem i partnerem przedsięwzięć kluczowych dla polskiego CSR. Inspirujemy biznes, który zmienia świat, i łączymy ludzi, którzy zmieniają biznes. Działamy na rzecz zrównoważonego rozwoju. Więcej informacji na stronie www.odpowiedzialnybiznes.pl