APEL FORUM ENERGII I ŚRODOWISKA ZPP: Potrzebujemy efektywnego systemu gospodarowania odpadami, a nie kolejnego podatku

W pracach Forum Energii i Środowiska Związku Przedsiębiorców i Pracodawców bierze udział szeroka reprezentacja przedsiębiorców bezpośrednio zainteresowanych kształtem nowego modelu rozszerzonej odpowiedzialności producenta.

Przedstawiciele firm wprowadzających na rynek produkty w opakowaniach oraz firm gospodarujących odpadami opakowaniowymi uczestniczyli w szeregu spotkań konsultacyjnych z Ministerstwem Klimatu. Przedstawiony do konsultacji społecznych projekt ustawy implementującej pakiet dyrektyw odpadowych nie zawiera żadnych parametrów nowego systemu rozszerzonej odpowiedzialności producenta, a także jakichkolwiek wskazówek dot. jego organizacji. Tym samym, faktyczna konstrukcja systemu ROP będzie musiała w niedalekiej przyszłości stanowić przedmiot osobnej inicjatywy legislacyjnej.

Dostosowanie polskiego systemu rozszerzonej odpowiedzialności producenta do wymogów stawianych przez dyrektywę to gigantyczne wyzwanie, a jego wdrożenie służyć powinno bardzo określonemu celowi – znacznemu zwiększeniu poziomu recyklingu odpadów opakowaniowych. Obawiamy się, że model oparty o parapodatek nie zapewni efektywnej realizacji tego celu, generując przy tym nieproporcjonalnie wysokie koszty, którymi zostaną obciążeni wszyscy konsumenci.

Nadmierny poziom skomplikowania, arbitralnie naliczane i dystrybuowane dwa strumienie opłat, a przede wszystkim brak  zależności pomiędzy odpowiedzialnością indywidualnego uczestnika za dany aspekt ROP, a jego kompetencjami i narzędziami, aby móc realnie wpływać na funkcjonowanie tego aspektu, to tylko niektóre fundamentalne wady prezentowanej do tej pory przez Ministerstwo propozycji systemu.

Mając to na uwadze, pragniemy przedstawić poniższe rekomendacje, które w opinii Grupy Roboczej ds. ROP działającej w ramach Forum Energii i Środowiska ZPP są warunkami brzegowymi skutecznego  modelu rozszerzonej odpowiedzialności producenta.

• Zaproponowany system musi realizować wszystkie wymagania wynikające z dyrektywy, w szczególności wymagań minimalnych określonych w art. 8a, zarówno jeśli chodzi o jego konstrukcję, jak i parametry określające m.in. wkład finansowy ponoszony przez producentów produktów;
• Pieniądze w systemie muszą podążać za odpadem, tj. ponoszony przez producentów koszt musi nie tylko odzwierciedlać koszty netto selektywnej zbiórki, transportu i przetwarzania odpadów, lecz również być faktycznie poniesiony na realizację tych zadań. Sprzeciwiamy się wobec tego propozycjom modelu parapodatkowego, ukierunkowanym w istocie na stworzenie dodatkowego strumienia pieniędzy publicznych redystrybuowanych przez administrację publiczną bezpośrednio do gmin;
• Zakres odpowiedzialności poszczególnych uczestników systemu musi być dostosowany do możliwości ich oddziaływania na dane wskaźniki – odpowiedzialność powinna podążać za faktycznie realizowanymi zadaniami;
• Finansujący system (wprowadzający produkty w opakowaniach) powinni mieć zapewniony wpływ na jego organizację (m.in. poprzez dobrze nadzorowane i licencjonowane przez Regulatora Organizacje ROP działające w formule not-for-profit);
• W ramach polskiego ustawodawstwa wprowadzającego Rozszerzoną Odpowiedzialność Producenta uregulowane powinno zostać powstanie systemu depozytowego na butelki jednorazowe po napojach, stanowiącego jeden ze sposobów realizacji mechanizmu ROP.

Pozostajemy w nadziei, że przedstawione argumenty znajdą akceptację osób odpowiedzialnych za zaprojektowanie nowego modelu rozszerzonej odpowiedzialności producenta w Polsce.

Forum Energii i Środowiska Związku Przedsiębiorców i Pracodawców
Grupa Robocza ds. ROP